Jouw laatste bladzijde werd jou veel te vroeg gegeven.

Nadat jij al langere tijd niet in orde was met allerlei vage klachten, liep je de huisartsenpraktijk in en uit. Eindelijk werd je doorverwezen en had je op 28 mei een afspraak bij een internist in het Hofpoort ziekenhuis in Woerden. Zij vond ook dat er al veel te lang vage klachten waren waarvan de huisarts er maar niet achter kon komen wat er aan de hand was met jou. Allerlei bloedonderzoeken wezen niet veel uit. Het enige was verhoogde ontstekingswaarde. Op 29 mei had je een CT scan van je buik omgeving.

En dan krijg jij op donderdag 30 mei 2013 het vreselijke nieuws. Er is kanker geconstateerd in je lever…. De tijd staat heel even stil.
Ik had jullie die dag al diverse malen gebeld, maar jullie waren nog niet thuis. Ik was onderweg naar kantoor toen jij mij belde. Het eerste wat je zei ‘’’het is niet goed’’ en toen begon je te huilen. Nadat je wat gekalmeerd was vroeg ik wat de internist had gezegd. Ze wisten dat er kanker in je lever zat, hoe en wat konden zij nog geen antwoord op geven.
Ik besloot direct naar je toe te gaan, ‘k belde mijn werk en zei dat ik die dag niet meer zou komen. Toen ik samen met Erwin bij jullie binnen kwam zat jij achter de eetkamertafel, de plek waar je vaak zat. Wij omarmden elkaar en wij huilden.

Wat er allemaal door je hoofd heen schiet wanneer je dit afschuwelijke bericht krijgt is niet uit te leggen. Nadat wij er waren kwamen ook Arie en Hillie, na alle emoties was er gek genoeg ook weer tijd voor een grapje. Eigenlijk wisten we nog niets. Wat het precies was, waar het eventueel nog meer zou kunnen zitten enz.

De volgende dag 31 mei moest jij voor een leverpunctie. Een groot gedeelte van je leven ben je verpleegkundige geweest, nu je zelf zo’n onderzoek moest ondergaan was je toch bang. Ik denk niet eens zo zeer voor het onderzoek zelf maar meer voor wat er daarna zou gaan komen. Je wist het. Vanaf dat ik wist dat je ernstig ziek was besloot ik zoveel mogelijk bij je te zijn. Bij de onderzoeken die zouden gaan komen wilde ik jou steunen, troosten, er voor je zijn. De uitslag van de leverpunctie zou er dinsdag 4 juni zijn, echter belde het ziekenhuis dinsdag om de afspraak af te zeggen. De uitslagen waren nog niet binnen vanuit het lab. De afspraak werd naar donderdag verplaatst. Donderdag 6 juni gaan wij (jij/papa/ik) naar het ziekenhuis om te horen wat de leverpunctie heeft uitgewezen. Het blijkt om uitzaaiingen te gaan die in de lever zijn gevonden. Vanwege klachten van benauwdheid en pijn wordt er die dag nog een CT scan van je longen gemaakt, en er wordt bloed geprikt. Uit CT scan blijkt dat beiden longen inmiddels zijn aangetast door kankercellen.

Vrijdag 7 juni wordt er een gastroscopie (maagonderzoek) bij jou gedaan. Een afschuwelijk onderzoek waar jij enorm tegenop zag. Ik was bij je maar kon zo weinig voor je doen. Jij moest het ondergaan en ik stond naast jou. Het onderzoek was snel klaar maar voor jou duurde het uren. Er zat niks, niets wat erop wees dat de zg. haard hier zat. Toen wij terug gingen naar huis stonden wij samen even in de gang op papa te wachten. Je huilde zacht en zei “het is te laat”. Dit is één van de weinig momenten dat je tijdens jouw ziekbed gehuild hebt. Je onderging het, legde je erbij neer. Je worstelde zo met jezelf, hoe moest het verder met papa, je kinderen, je kleinkinderen….

De dagen tussen 30 mei en 7 juni zien wij allemaal hoe snel je slechter wordt. Eerst liep je zelf de trap nog op, na een week lukt dit allemaal niet meer. Je slaapt heel slecht, heb toch veel pijn, al zeg je zelf dat het wel gaat. Wij geloven je niet. Jezelf wassen en aankleden ging na een paar dagen al niet meer. Zaterdag 8 juni besluiten wij dat er een bed beneden moet komen. Ik kreeg je de trap bijna niet meer op, wel hebben wij die ochtend nog gedoucht, en heb ik je haren gewassen. Zaterdagnacht is Mieke bij je, ze slaapt op een matras naast je in de woonkamer. Van slapen komt weinig terecht want je slaapt iedere keer maar korte stukjes. Gelukkig staat er een plasstoel in de woonkamer zodat je niet meer de trap af en op hoeft. Zondag op maandagnacht slaap ik bij jou, wij hebben voordat het begin van de nacht een heel fijn gesprek. Ik ben daar tot op vandaag de dag nog enorm dankbaar voor dat dit heeft plaatsgevonden. De nacht gaat moeizaam, je slaapt slecht kan niet lang liggen en zitten is ook lastig. Je bent zo moe maar het gaat gewoon niet meer. Ik constateer dat je aan ’t uitdrogen ben. In de ochtend overleg ik eerst met jou. Maar je wilt eigenlijk niet naar het ziekenhuis. Je speelt voor zuster, knijpt in je arm en zegt: ‘’kijk dat gaat nog wel’’. Maar ik weet dat het tijd is dat je door professionals moet verzorgd gaan worden. Nog die maandag (10 juni) wordt je opgenomen in het ziekenhuis. Je komt op een andere afdeling te liggen dan waar je eigenlijk naar toe had gemoeten. Deze afdeling was helaas vol. De afdeling voor die nacht was niet op jou berekend, je slaapt weer onrustig, trekt je infuus eruit. Wanneer Harald en Corine s’morgens bij je komen zit je op de stoel. Je bent op dat moment best helder. Later wanneer ik kom gaat het al minder, ik was je samen met de zuster en je wordt verplaatst naar de palliatieve zorg. Het is inmiddels dinsdag, eigenlijk had je op woensdag 12 juni een eerste afspraak bij de oncoloog. Deze is een dag vervroegd, wij zijn hier allemaal bij aanwezig. Zij verteld dat zij niets meer voor je kunnen doen, weten nog steeds niet echt waar de haard zit maar je longen zitten vol, je lever….Tijdens dit gesprek heb je eigenlijk alleen maar oog voor Joris, de inhoud van dit gesprek wist je al. Je hebt niet lang meer te leven.

Deze dag nemen je kleinkinderen, broers, zussen, zwager en schoonzussen afscheid van jou. Je laat alles over je heen gaan. Glimlacht zelfs, je bent wel heel erg vermoeid en versuft. Wanneer er een kleinkind bij je verschijnt leef je even op. Je doet enorm je best om monter en helder te zijn maar dat lukt gewoonweg niet meer.

Op woensdag 12 juni om 10.45 uur is het jouw tijd. Je slaapt rustig in. Afscheid van je moeder doet vreselijk veel pijn. Je kunt je er niet op voorbereiden, wat je ook al in je leven hebt meegemaakt.

Nu ruim een jaar later wanneer ik dit schrijf is het verdriet er nog steeds en de boosheid soms, het slijt. Mensen zeggen tegen mij, het verdriet wordt minder, het missen steeds meer….

Je weet dat niets voor eeuwig is. Bij het heengaan van een dierbare is er ook een stukje van mijzelf meegegaan. Er zit een klein gaatje in mijn hart, daar loopt langzaam iets uit, wanneer ik het gaatje probeert te dichten lukt dat maar voor even. Door het langzaam leeg te laten lopen kan ik het aan.

Bedankt mama dat jij mijn mama wilde zijn! Ik ben bijzonder trots op wie jij was voor mij, maar ook voor de mensen om jou heen. Niemand is perfect en dat was jij ook niet maar toch laat je een gevoel bij mensen achter van warmte, liefde, genegenheid en houden van.